تحقیقی پیرامون ارتباط بین مخارج تحقیق و توسعه با مکانیزم هموارسازی سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

هدف از اجرای این پژوهش آگاهی نسبت به این مساله بنیادی است که آیا شناسایی و گزارشگری هزینه های تحقیق و توسعه (آر.اند.دی) در دفاتر، سوابق و صورت های مالی حسابرسی شده و بودجه ای شرکت های تولیدی و خدماتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و همچنین نحوه برخورد چندگانه حرفه ی حسابداری با این گونه مخارج (جاری، سرمایه ای یا جاری- سرمایه ای تلقی کردن مخارج تحقیق و توسعه) می تواند به عنوان ابزاری توانمندی برای اعمال مدیریت سود و هموارسازی درآمد در چرخه تجاری مختلف و دوره های متفاوت اقتصادی قلمداد شود. ضمن این که اجرای چنین نیتی قطعاً زمینه های ایجاد تعارض منافع بین صاحبان ثروت و مدیران و مباشران بنگاه اقتصادی را به ارمغان می آورد. این تحقیق از منظر میزان و توان دستکاری متغیرهای تحقیق از نوع پژوهش های میدانی نیمه تجربی یا شبه آزمایشی بوده، از نظر هدف در جرگه ی مطالعات کاربردی و از نظر زمان وقوع داده های اولیه در زمره ی پژوهش های پس رویدادی دسته بندی می شود. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه شرکت های پذیرفته در بورس اوراق بهادار بوده که فاقد محدودیت تبیین شده در این تحقیق می باشند. در این راستا از بین 510 شرکت فهرست شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از نمونه گیری به روش حذف سیستماتیک یا نظام مند تعداد 100 شرکت شد. قلمرو زمانی تحقیق نیز سال های 1386 تا 1390 را در بر می گیرد. متغیرهای وابسته پژوهش مدیریت سود (اقلام تعهدی اختیاری) و هموارسازی سود، متغیرهای مستقل مخارج تحقیق و توسعه واقعی و بودجه ای بلندمدت و کوتاه مدت و متغیر پایشی یا کنترلی اهرم مالی، سن و اندازه آزمودنی می باشد. فرضیه های تحقیق با استفاده از الگوی رگرسیون خطی چند متغیره پیرسون مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می هد مخارج تحقیق و توسعه واقعی در بازه ی زمانی بلندمدت و کوتاه مدت با مکانیزم مدیت سود رابطه معنی داری وجود دارد اما مخارج تحقیق و توسعه بودجه ای در بازه ی زمانی بلندمدت و کوتاه مدت با فرآیند مدیت سود رابطه معنی داری وجود ندارد. مضاف این که بین مخارج تحقیق و توسعه واقعی و بودجه ای در بازه ی زمانی بلندمدت و کوتاه مدت با فرآیند هموار سازی سود رابطه معنی داری وجود ندارد.